De Euraziatische Economische Unie (EAEU) en China willen een onafhankelijk internationaal monetair en financieel systeem uitwerken. Dat is de uitkomst van een digitale bijeenkomst van vertegenwoordigers van de betrokken landen die op 11 maart heeft plaatsgevonden. Dit nieuwe stelsel zou gebaseerd zijn op een nieuwe internationale munt. Een munt waarvan de waarde gekoppeld is aan de nationale valuta van alle deelnemende landen. Ook zouden grondstofprijzen een rol gaan vervullen in de waardebepaling van deze nieuwe munt. Eind maart nemen de landen een besluit over het eerste concept voorstel.
Euraziatische Economische Unie (EEU)
In 2014 besloot Rusland samen met Wit-Rusland en Kazachstan een Euraziatische Economische Unie (EEU) op te richten. Ook Armenië en Kirgizië hebben zich in 2015 aangesloten bij deze unie. Het doel van deze unie is om de economieën van de deelnemende landen te versterken. Bijvoorbeeld door het wegnemen van handelsbelemmeringen. Initiatiefnemer Rusland heeft destijds ook haar voornemen uitgesproken om deze economische unie op termijn uit te breiden tot een muntunie. Zover is het tot op heden nog niet gekomen.
Door westerse sancties tegen Rusland en dreigementen uit de Verenigde Staten om ook sancties op te leggen aan China wordt de noodzaak voor een alternatief steeds groter. China heeft gezien dat het westen in staat is valutareserves van Rusland te blokkeren. Deze vorm van economische oorlogsvoering maakt ook China nerveus, omdat hun valutareserves bijna volledig in dollars genoteerd staan. Westerse landen kunnen onder leiding van de VS de toegang tot valutareserves ontzeggen als politiek drukmiddel. Dat is waarschijnlijk ook een van de redenen waarom China graag olie in yuan wil afrekenen.
Economische soevereiniteit
Volgens Sergey Glaziev, voormalig adviseur van Poetin en minister van Integratie en Macro-economie binnen de Euraziatische Economische Commissie, is de urgentie voor samenwerking nu groter dan ooit. In zijn rol als adviseur van de Russische president pleitte Glaziev jaren geleden al voor versterking van de economische soevereiniteit. Bijvoorbeeld door de interne financiële markt te versterken en dollarreserves af te bouwen. Hij verwachtte in 2014 al dat het tot een conflict zou komen in Oekraïne, met mogelijk verstrekkende gevolgen. Nu roept hij de landen van de Euraziatische Economische Unie en China op concrete stappen te zetten richting verdere samenwerking.
"Gezien de gemeenschappelijke uitdagingen en risico's ten aanzien van de wereldwijde economische vertraging en de beperkende maatregelen tegen de EAEU en de China, moeten onze landen de praktische samenwerking intensiveren. Zowel op het niveau van regelmatige dialogen tussen deskundigen als op het niveau van gezamenlijke maatregelen en projecten."
Euraziatische munt?
Om minder afhankelijk te worden van de dollar kunnen landen als Rusland en China dus besluiten over te stappen naar andere valuta. De laatste jaren hebben deze landen al vordering gemaakt op dat gebied. Zo heeft Rusland haar dollarreserves sterk teruggebracht en dollars omgewisseld voor andere valuta en goud. Ondertussen gebruikt China steeds minder dollars voor handel met Rusland, zoals onderstaande grafiek laat zien. De euro speelt voor Rusland nu een grotere rol, maar door het sanctiebeleid van Europese landen kan ze ook besluiten over te stappen op een andere munt.
De vraag is of de oplossing ligt in een nieuwe Euraziatische munteenheid, zeker in een tijd met toenemende spanningen tussen verschillende machtsblokken. Het feit dat de Special Drawing Rights (SDR's) van het IMF nog steeds geen rol van betekenis spelen is veelzeggend. De meest veilige reserve onder dergelijke omstandigheden is nog altijd goud, dat minder gevoelig is voor sancties en dat geen tegenpartijrisico kent. Dat verklaart ook waarom landen als Rusland, China, India, Kazachstan en Oezbekistan de laatste jaren zoveel goud aan hun reserves hebben toegevoegd.
China betaalt Rusland tegenwoordig vooral in euro's
