Wat is er aan de hand met de goudprijs?

Wat is er aan de hand met de goudprijs?

Deze week zagen we een opmerkelijke beweging in de goudmarkt. Op dinsdag was de goudprijs op de beurs in New York namelijk $70 per troy ounce hoger dan in Londen, het grootste prijsverschil in veertig jaar. Deze prijzen lopen wel vaker uit elkaar, maar onder normale omstandigheden stappen handelaren in de markt om dit verschil weg te werken. Dat gebeurde nu niet, met als gevolg twee verschillende goudprijzen en krapte in de goudmarkt in New York. Hoe heeft dit kunnen gebeuren?

Om deze vraag te kunnen beantwoorden moeten we eerst meer inzicht krijgen in de werking van de goudmarkt. De goudprijs in New York komt tot stand op basis van handel in goudcontracten, die fysiek uitgeleverd kunnen worden in de vorm van goudbaren van 1 kilo en 100 troy ounce. Op de goudmarkt in Londen wordt eveneens goud verhandeld, maar dan in de vorm van goudstaven van 400 troy ounce (12,5 kilo). Dit is het standaardformaat waarin centrale banken en zogeheten bullion banks het edelmetaal verhandelen.

Arbitrage in de goudmarkt

Onder normale omstandigheden stappen handelaren in de markt om het prijsverschil tussen New York en Londen weg te werken. Ze kopen dan goud waar de prijs het laagst is en stellen dat beschikbaar aan de markt waar de prijs hoger is. In het geval van de goudmarkt betekent het dat handelaren goudbaren laten omsmelten en naar de markt brengen waar de prijs hoger is. Deze arbitrage is onder normale omstandigheden lucratief als het prijsverschil groter is dan $1,50 per troy ounce.

Deze week gebeurde dat niet, met als gevolg dat het prijsverschil opliep tot $70 per troy ounce. Op een gegeven moment lag de prijs voor een kilo goud in New York ruim €2.000 hoger dan in Londen. Deze uitzonderlijke situatie zorgde voor grote verwarring in de goudmarkt. Handelaren en beleggers zagen twee verschillende prijzen op de borden staan, waardoor ze niet meer wisten tegen welke prijs ze fysiek goud konden verhandelen. Daardoor besloten leveranciers en goudhandelaren tijdelijk geen nieuwe orders meer aan te nemen, waarmee de goudmarkt in feite werd bevroren.

Run op goud dreef de goudprijs in New York verder omhoog (Bron: Bloomberg)

Smelterijen dicht en minder vliegverkeer

Deze week hebben verschillende grote smelterijen in Zwitserland hun productie vanwege het coronavirus tijdelijk stopgezet. Dit zorgt voor langere levertijden in de markt, terwijl de vraag naar beleggingsgoud uitgerekend nu zeer groot is. Daardoor is er momenteel ook minder capaciteit om goudstaven van 400 troy ounce om te smelten naar kleinere goudbaren van 1 kilo en 100 troy ounce. Dat zijn de baren die handelaren in New York nodig hebben om goudcontracten fysiek uit te kunnen leveren.

Ook is er momenteel een gebrek aan transportcapaciteit, omdat er door het coronavirus veel minder passagiersvluchten zijn tussen Europa en de VS. Normaal gesproken vervoert men goud in passagiersvliegtuigen, maar die capaciteit is nu veel beperkter. Door deze twee factoren komt het goud minder snel in de gewenste vorm op de gewenste locatie. Dat zorgt voor stress in de goudmarkt, waarbij beleggers in New York vreesden dat goudcontracten niet uitgeleverd konden worden.

Maatregelen

Om de druk op de goudmarkt in New York te verlichten kwam de Chicago Mercantile Exchange (CME) met nieuwe goudcontracten met meer flexibele leveringsvoorwaarden. Deze contracten staan ook uitlevering in de vorm van 400 troy ounce goudbaren toe. Deze zijn wereldwijd nog wel goed verkrijgbaar en kunnen dus gebruikt worden om goudcontracten af te wikkelen. Door deze maatregel verdween het prijsverschil tussen New York en Londen.

De Londen Bullion Market Association (LBMA) benadrukte donderdag in een persbericht dat er nog steeds meer dan voldoende capaciteit is om goud te smelten. Hoewel een aantal smelterijen in Zwitserland nu tijdelijk dicht is hebben smelterijen elders in de wereld nog genoeg capaciteit om aan de vraag te voldoen, zo schrijft de LBMA. Ze benadrukt dat er in Londen nog steeds meer dan genoeg goud ligt, namelijk 8.263 ton. Wat ze er niet bij vertelt is dat het meeste goud al is toegewezen aan klanten en dus niet beschikbaar is om de markt te ondersteunen.

Frank Knopers

Frank Knopers

Frank Knopers studeerde bedrijfswetenschappen aan de Universiteit Twente in Enschede en behaalde een Master in Financial Management met een onderzoek naar de effectiviteit van waardebeleggen (value investing) in Nederland. Sinds het uitbreken van de financiële crisis is Frank zich gaan verdiepen in het geldsysteem en de goudmarkt.

Lees alles van Frank Knopers »