De regering van Turkije zal volgende week een nieuw programma aankondigen om goud in te kopen van de eigen bevolking. Dat zei de Turkse minister van Financiën Nureddin Nebati tijdens een conferentie in Londen. Daarmee hoopt de regering $25 miljard aan gouden sieraden, munten en baren los te weken bij huishoudens.
In Turkije is naar schatting $250 miljard aan goud in private handen, bijvoorbeeld in de vorm van sieraden en beleggingsgoud. Veel Turken hebben wat goud achter de hand om hun vermogen te beschermen tegen inflatie. De regering wil dit goud graag in handen krijgen om de reserves van de centrale bank aan te vullen en op die manier het vertrouwen in de munt te versterken.
Goud als spaarmiddel
Veel Turken houden traditioneel goud aan als vorm van spaargeld. Ook geven ze het bij bijzondere gelegenheden vaak cadeau aan familie. Het edelmetaal heeft vanuit historisch perspectief een veel beter trackrecord dan de nationale munt als het aankomt op behoud van koopkracht. Zeker nu de Turkse lira een flinke koersdaling heeft laten zien.
Zo verloor de munt vorig jaar 44% van haar waarde ten opzichte van de dollar. En ook al is de spaarrente momenteel ruim 13%, met een inflatie van 48,7% is dat per saldo een zeer negatief rendement. Geen wonder dat veel Turken hun spaargeld hebben omgezet naar vreemde valuta, goud en cryptomunten.
Het valt dan ook zeer te betwijfelen of deze nieuwe strategie gaat werken. Fundamenteel veranderen deze plannen niets aan het probleem van hoge inflatie. De regering moet wel met een heel goed alternatief komen, wil ze mensen ervan overtuigen hun goud in te leveren. Vergelijkbare pogingen van India om goud los te weken bij de bevolking leverden slechts een fractie van het goud op dat de regering verwachtte op te halen.
Turken die hun goud inleveren zouden een rentevergoeding kunnen krijgen, maar het is de vraag of ze dat de moeite waard vinden. Het aanhouden van Turkse lira betekent namelijk een bijna gegarandeerd verlies van koopkracht. Ook het vooruitzicht dat de centrale bank het ingezamelde goud zal gebruiken om vreemde valuta in te kopen belooft weinig goeds.
Nieuw spaarprogramma
In een poging de vlucht uit Turkse lira af te remmen heeft de regering eind vorig jaar samen met de centrale bank een nieuw spaarprogramma gelanceerd. Via dit programma worden spaarders beschermd tegen een waardedaling van de munt. Als de rente bijvoorbeeld 15% is en de lira 20% in waarde daalt ten opzichte van de dollar, dan zal de regering het verschil compenseren.
De overheid neemt dus het wisselkoersrisico over van spaarders. Daarmee is sparen in Turkse lira overigens nog niet aantrekkelijk, want je blijft afhankelijk van de overheid. Een spaarder kan net zo goed vreemde valuta, edelmetalen of cryptomunten aanhouden. Toch denkt de regering dat deze maatregel de vlucht uit de lira zal afremmen. Turken hebben uiteindelijk toch lira's nodig om de rekeningen te betalen. Maar of ze ook hun goud inleveren voor een beetje meer rente? Dat is nog maar zeer de vraag.
