Overzicht: Deze maatregelen nemen overheden en centrale banken tegen coronavirus [update]

Overzicht: Deze maatregelen nemen overheden en centrale banken tegen coronavirus [update]

De uitbraak van het coronavirus heeft grote gevolgen voor de wereldeconomie, zoals we eerder al schreven op Geotrendlines. Bedrijven leggen hun productie stil en grote evenementen vallen weg. Ook krijgt de horecasector en het toerisme harde klappen, nu mensen het advies krijgen om minder te reizen en drukke plekken te mijden.

Bovenop deze crisis is er een nieuwe prijzenoorlog op de oliemarkt ontketend. Dat is prettig voor de consument, maar tegelijkertijd zeer schadelijk voor olieproducerende bedrijven. We verwachten dat veel bedrijven door het coronavirus of door de lage olieprijs in de problemen komen, zeker als de problemen langer aanhouden. Daarom kijkt iedereen naar nieuwe stimulerende maatregelen. Niet alleen van centrale banken, maar ook van overheden.

In dit artikel houden we alle nieuwe ontwikkelingen bij op dit gebied. Van renteverlagingen tot nieuwe stimuleringsprogramma's, alles wat direct gerelateerd is aan het coronavirus of de prijzenoorlog op de oliemarkt. We werken dit overzicht continu bij.

Laatste update: 18-3-2020 om 9:26

18 maart: ECB kondigt stimuleringsprogramma van €750 miljard aan

In navolging op de Federal Reserve komt ook de ECB met een nieuw opkoopprogramma. Ze gaat voor in totaal €750 miljard aan obligaties opkopen.

17 maart: Fed breidt verstrekt meer liquiditeit aan repomarkt

De Federal Reserve stelt meer liquiditeit beschikbaar aan de repomarkt. In plaats van $200 miljard mogen banken nu voor $500 miljard aan onderpand bij de centrale bank parkeren in ruil voor liquiditeit.

15 maart: Fed verlaagt rente en komt met $700 miljard QE

De Federal Reserve verlaagt de rente naar nul procent. Na de renteverlaging van 50 basispunten begin deze maand komt de centrale bank met nog zwaardere maatregelen. De rente werd met nog eens 100 basispunten verlaagd tot een bandbreedte van 0 tot 0,25%.

Bovenop de renteverlaging kondigde de Fed ook nieuwe stimulering aan. De centrale bank wil voor in totaal $700 miljard aan schuldpapier opkopen, waarvan $500 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties en $200 miljard aan hypotheekleningen. Tot slot versoepelde de centrale bank de reserveverplichtingen voor banken, waardoor ze makkelijker geld kunnen uitlenen.

15 maart: Centrale banken kondigen dollarswap aan

Centrale banken namen ook maatregelen om dollarliquiditeit te garanderen. In coördinatie met de Bank of Canada, de Bank of England, de Bank of Japan, de Swiss National Bank en de ECB kondigde de Amerikaanse centrale bank een nieuwe dollarswap aan. Dat betekent dat alle genoemde centrale banken makkelijker dollars beschikbaar kunnen stellen in hun eigen economie.

12 maart: Amerikaanse regering overweegt uitstel belastingbetaling

De Amerikaanse regering overweegt de deadline voor de belastingaangifte van 15 april uit te stellen. Met deze maatregel blijft er $200 miljard meer in de economie. Ook wil de regering onderzoeken hoe ze burgers en bedrijven kan compenseren voor verlies van inkomsten door het coronavirus. Het gaat dan onder andere om het doorbetalen van personeel en het verstrekken van goedkope leningen aan bedrijven die last hebben van de gevolgen van het coronavirus.

12 maart: Fed breidt repo operaties verder uit

De Federal Reserve breidt de limiet van haar overnight interventies in de repomarkt verder uit naar $175 miljard. Daarnaast kondigt de centrale bank drie nieuwe repo operaties met een looptijd van een maand aan, waarvan de eerste op 12 maart wordt aangeboden. Met deze drie operaties injecteert de Fed in totaal nog eens $150 miljard in de repomarkt.

11 maart: Bank of England verlaagt rente met 50 basispunten

De Bank of England heeft woensdag haar belangrijkste rentetarief met 50 basispunten verlaagd tot 0,25%. Met deze maatregel wil de centrale bank een stimulans geven aan de economie, al is het nog maar de vraag of het zoden aan de dijk zal zetten. Bovendien kondigde de Bank of England een nieuwe financieringsplan aan om kleine en middelgrote bedrijven te ondersteunen. De centrale bank zal dit programma financieren met de uitgifte van nieuwe bankreserves.

Met deze renteverlaging en de eerdere rentestap van de Federal Reserve komt ook de ECB onder druk te staan om maatregelen te nemen. De centrale bank neemt donderdag een rentebesluit.

Bank of England verlaagt rente met 50 basispunten (Bron: Trading Economics)

10 maart: Amerikaanse regering overweegt financiële steun voor oliesector

De Amerikaanse regering overweegt financiële ondersteuning voor de binnenlandse olie- en gassector. Door de vraaguitval van het coronavirus en de prijzenoorlog op de oliemarkt dreigen Amerikaanse energiebedrijven in grote problemen te komen. De sector heeft een enorme schuldenlast van meer dan €400 miljard, terwijl ze pas rendabel is bij een olieprijs van tenminste $50 per vat. Door de daling van de olieprijs zijn deze bedrijven verlieslatend geworden, waardoor het veel moeilijker wordt om schulden door te rollen.

De Washington Post schrijft dat Amerikaanse olie- en gasbedrijven mogelijk aanspraak kunnen maken op goedkope leningen van de overheid, zodat ze in elk geval kunnen blijven draaien. Dat moet voorkomen dat oliebedrijven op de fles gaan en dat de leningen van banken en beleggingsfondsen aan deze sector waardeloos worden.

10 maart: Europese Commissie kondigt noodfonds van €25 miljard aan

De Europese Commissie heeft dinsdag bekendgemaakt dat ze een noodfonds van €25 miljard opzet om de economische klap van het coronavirus op te vangen. Daarvan komt €7,5 miljard van een potje van de EU, waar de rest van het geld vandaan moet komen is nog onduidelijk. Waarschijnlijk moet dat geleend worden via de kapitaalmarkt.

"We zullen alle instrumenten die ons ter beschikking staan gebruiken om ervoor te zorgen dat de Europese economie deze storm doorstaat", zo verklaarde Ursula von der Leyen, de president van de Europese Commissie.

10 maart: Tijdelijk geen hypotheek betalen in Italië?

De Italiaanse regering is in gesprek met banken om hypotheekbetalingen voor huishoudens en bedrijven tijdelijk op te schorten. Dit plan moet een extra stimulans geven, nu het coronavirus de hele Italiaanse economie dreigt stil te leggen. Met het plan om hypotheekbetalingen tijdelijk op te schorten geeft de Italiaanse regering niet alleen ondersteuning aan huishoudens en bedrijven, maar ook aan de bankensector. Dit plan is op het moment van schrijven nog niet definitief.

9 maart: Federal Reserve breidt interventies repomarkt uit

De toenemende stress op de financiële markten raakt ook de repomarkt. Banken zien meer risico's en stellen daarom minder onderpand beschikbaar aan hedgefondsen en andere financiële instellingen. De Fed probeert dit op te vangen door zelf meer geld beschikbaar te stellen aan de repomarkt.

Tussen 9 en 12 maart verhoogt de Fed de limiet voor haar dagelijkse repo-interventies van $100 miljard naar $150 miljard. Daarnaast verhoogt de centrale bank het bedrag voor 14-daagse liquiditeitsinjecties tijdelijk van $20 miljard naar $45 miljard.

7 maart: Italië trekt €7,5 miljard uit voor crisismaatregelen

De Italiaanse regering wil €7,5 miljard extra uittrekken om de pijn voor bedrijven en huishoudens te verzachten. Door het coronavirus werd het noorden van Italië op slot gezet, een maatregel die later werd opgeschaald naar het hele land. Mensen moeten thuis werken en veel bedrijven liggen stil. Met dit stimuleringsprogramma overschrijdt Italië de Europese begrotingsnorm, maar dat is even geen probleem.

3 maart: Federal Reserve verlaagt rente

De Federal Reserve heeft de rente met 50 basispunten verlaagd naar een bandbreedte van 1% tot 1,25%. In een toelichting schrijft de centrale bank dat de fundamenten voor de Amerikaanse economie nog steeds sterk zijn, maar dat het coronavirus een steeds grotere bedreiging vormt. Het besluit om de rente per direct te verlagen is opmerkelijk, omdat de centrale bank daar normaal gesproken mee wacht tot een officiële bijeenkomst. De eerstvolgende vergadering van de FOMC staat gepland voor 17 en 18 maart.

Fed verlaagt rente met 50 basispunten (Bron: Trading Economics)

26 februari: Hong Kong en Singapore delen geld uit

Hong Kong neemt drastische maatregelen om haar economie te ondersteunen. Alle inwoners van de stadstaat ouder dan 18 jaar krijgen namelijk eenmalig 10.000 Hong Kong dollars (omgerekend €1.179) uitgekeerd. Het is de bedoeling dat zij het geld uitgeven om de economie te stimuleren. De regering neemt ook een reeks van andere maatregelen om consumenten en bedrijven te ondersteunen.

Singapore kondigde vergelijkbare stimuleringsmaatregelen aan. Alle inwoners ouder dan 21 jaar krijgen eenmalig tussen de $100 en $300 op hun bankrekening, afhankelijk van hun inkomen. Ouders met kinderen jonger dan 20 jaar krijgen $100 extra van de regering. Ook deze maatregel houdt verband met de negatieve economische impact van het coronavirus.

Frank Knopers

Frank Knopers

Frank Knopers studeerde bedrijfswetenschappen aan de Universiteit Twente in Enschede en behaalde een Master in Financial Management met een onderzoek naar de effectiviteit van waardebeleggen (value investing) in Nederland. Sinds het uitbreken van de financiële crisis is Frank zich gaan verdiepen in het geldsysteem en de goudmarkt.

Lees alles van Frank Knopers »