Centrale banken kopen vaker goud als bescherming tegen crisis

Centrale banken kopen vaker goud als bescherming tegen crisis

Centrale banken waarderen goud steeds meer als veilige haven in tijden van crisis. Dat blijkt uit een nieuwe rondvraag van de World Gold Council onder centrale banken. Het edelmetaal presteert doorgaans goed bij onrust op de financiële markten, omdat het op die momenten een negatieve correlatie heeft met aandelen. Ook houden centrale banken het edelmetaal aan als vorm van diversificatie en vanwege het feit dat goud geen tegenpartij- of kredietrisico kent.

Opvallend is dat er tussen centrale banken grote verschillen zitten in hun standpunt ten aanzien van goud. Zo speelt het rendement van goud in tijden van crisis een veel grotere rol voor opkomende economieën dan voor Westerse landen (91% versus 53%). Ook het feit dat goudvoorraden geen kredietrisico of politiek risico kennen weegt blijkt voor opkomende economieën veel zwaarder te wegen. Veel Westerse centrale banken zeggen vooral een goudvoorraad aan te houden vanwege traditie. Zij hebben al relatief grote voorraden en houden deze nog steeds aan als belangrijke monetaire reserve.

Reden waarom centrale banken goudvoorraden aanhouden (Bron: World Gold Council)

Blijven centrale banken goud kopen?

Toch verwachten centrale banken niet dat ze als groep meer goud zullen kopen dan vorig jaar. Vorig jaar verwachtte driekwart van alle ondervraagde centrale banken dat goudvoorraden van centrale banken verder zouden toenemen. Dit jaar ligt dat aandeel een stuk lager op 52%. Op individueel niveau zijn centrale banken wel positiever geworden ten aanzien van goud kopen. Uit de enquête bleek dat 21% van van plan is haar goudvoorraad de komende twaalf maanden verder uit te breiden. Ook heeft geen enkele centrale bank plannen om de komende twaalf maanden goud te verkopen, tegenover 4% een jaar geleden.

De meeste centrale banken kopen hun goud via de wereldwijde over the counter markt, waar grote marktpartijen rechtstreeks goudtransacties uitvoeren. Bijna een kwart koopt het edelmetaal in eigen land, bijvoorbeeld van de binnenlandse goudmijnsector. Dit is voor centrale banken een aantrekkelijke manier om goud te kopen, omdat ze het dan in hun eigen munt kunnen afrekenen. De aankoop van goud hoeft dan niet ten koste te gaan van valutareserves, zoals dollars of euro's. Slechts 4% zegt ook edelmetaal aan te kopen via exchange traded funds of middels financiële derivaten.

Centrale banken hebben iets meer reserves in goud dan vorig jaar (Bron: World Gold Council)

Opslag van goud

Centrale banken kopen overwegend goud in de vorm van 'Good Delivery' goudbaren. Dat zijn staven van 400 troy ounce (ongeveer 12,5 kilo) met een zuiverheid van tenminste 99,5% goud, een uniek serienummer en een stempel van de smelterij. In de wereld van centrale banken en bullion banks is dit al decennia het meest gangbare formaat. Van alle centrale banken zeg 70% het edelmetaal in deze vorm te kopen. Het aandeel van kilobaren en minder zuivere doré goudbaren is klein met respectievelijk 11% en 7%, maar steeg wel ten opzichte van vorig jaar.

Veel centrale banken bewaren hun goud nog steeds bij de Bank of England. Aan de ene kant is dat begrijpelijk, omdat het edelmetaal dat daar ligt gemakkelijk te verhandelen is. Veel centrale banken en goudbanken bewaren hun edelmetaal namelijk in de vele goudkluizen in Londen. Toch ligt deze opslaglocatie niet altijd voor de hand. Zo heeft Venezuela de laatste jaren veel moeite om haar goud uitgeleverd te krijgen. Door Amerikaanse economische sancties wil de Bank of England het edelmetaal namelijk niet vrijgeven.

Er kleven dus ook geopolitieke risico's aan opslag bij de Bank of England. Dat is misschien ook wel de reden dat steeds meer landen goud repatriëren en in eigen land bewaren. Landen als Oostenrijk, Hongarije en Polen hebben de afgelopen jaren al goud opgehaald uit het buitenland, terwijl landen met grote goudvoorraden dat meestal zelf opslaan. Volgens de World Gold Council maakt 39% van de ondervraagde centrale banken gebruik van een eigen goudkluis.

Centrale banken kopen bij voorkeur Good Delivery goudbaren van 400 troy ounce (Bron: World Gold Council)

Veel centrale banken bewaren hun goud bij de Bank of England (Bron: World Gold Council)

Kwaliteit van goudvoorraden

Ook opvallend is dat veel opkomende economieën overwegen de kwaliteit van hun goudvoorraden op te waarderen. Sommige centrale banken hebben nog oude goudbaren, die soms niet voldoen aan de hoogste standaarden met betrekking tot het gewicht en de zuiverheid. Ook houden verschillende centrale banken nog steeds gouden munten (al dan niet omgesmolten tot baren) aan in hun voorraden. Zo beschikt de Nederlandsche Bank nog over grote hoeveelheden gouden tientjes, terwijl er in de kluis van Fort Knox nog veel staven van gesmolten gouden dollarmunten liggen. Centrale banken kunnen besluiten deze voorraden aan te zuiveren als ze plannen hebben het goud in de toekomst weer actief te verhandelen.

Een kwart van de centrale banken wil haar goudvoorraad opwaarderen (Bron: World Gold Council)

Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard

Frank Knopers

Frank Knopers

Frank Knopers studeerde bedrijfswetenschappen aan de Universiteit Twente in Enschede en behaalde een Master in Financial Management met een onderzoek naar de effectiviteit van waardebeleggen (value investing) in Nederland. Sinds het uitbreken van de financiële crisis is Frank zich gaan verdiepen in het geldsysteem en de goudmarkt.

Lees alles van Frank Knopers »