'Blokkade Russische olie zal catastrofale gevolgen hebben'

'Blokkade Russische olie zal catastrofale gevolgen hebben'

Als het westen een importverbod voor Russische olie oplegt zal dat catastrofale gevolgen hebben voor de wereldmarkt. Dat zei de Russische vicepresident Aleksander Novak maandag tegenover de Russische pers. "De olieprijs zal onvoorspelbaar worden en kan naar $300 per vat stijgen, mogelijk zelfs meer." Hij voegde eraan toe dat het voor Europese landen onmogelijk is om op korte termijn een alternatief te vinden voor Russische olie. "Het zal meer dan een jaar duren en veel duurder zijn voor de Europese consument."

Novak waarschuwde dat Europese politici met vuur spelen als ze de import van Russische olie verbieden. "Politici moeten hun bevolking eerlijk waarschuwen voor wat ze te wachten zal staan. De prijzen voor brandstof, elektriciteit en verwarming zullen door het dak gaan." Novak was van 2012 tot 2020 minister van Energie in de Russische regering en was daarvoor vier jaar lang Minister van Financiën. Nu waarschuwt hij voor de gevolgen van een uitbreiding van het westerse sanctiebeleid richting olie en gas: "Europese beleidsmakers proberen opnieuw de problemen en fouten van hun eigen energiebeleid van de afgelopen jaren bij Rusland neer te leggen. Het resultaat daarvan is de stijging van de energieprijzen die we nu zien."

Rusland dreigt met afknijpen gas via Nord Stream?

Europa verbruikt jaarlijks ongeveer 500 miljard kubieke meter gas, waarvan veertig procent afkomstig uit Rusland. Volgens Novak heeft Gazprom zich al die tijd volledig gehouden aan haar contractuele verplichting om gas te leveren. Sinds de Russische inval in Oekraïne heeft Gazprom de levering van gas via pijpleidingen door Oekraïne zelfs verder opgeschroefd tot 109 miljoen kubieke meter per dag. Dat is omgerekend ongeveer 40 miljard kubieke meter gas op jaarbasis. Ook blijft Gazprom gas leveren via andere pijpleidingen, zoals Nord Stream 1, Yamal - Europe, TurkStream en Blue Stream.

Novak waarschuwt dat daar verandering in kan komen als Europese landen Russische olie boycotten. In dat geval kan Rusland de levering van gas via de Nord Stream 1 pijpleiding staken. De vicepresident zei daarover:

"In dat perspectief en met alle ongegronde beschuldigingen aan het adres van Rusland in verband met de energiecrisis in Europa en het verbod op Nord Stream 2, weten wij dat wij het volste recht hebben om sancties te "spiegelen" en een embargo in te stellen op de doorvoer van gas via Nord Stream 1, dat momenteel op 100% van zijn capaciteit draait. We hebben dat besluit nog niet genomen. Het zal geen winnaars kennen. Hoewel Europese politici ons in die richting blijven duwen met hun verklaringen en beschuldigingen aan het adres van Rusland."

Gasprijs in Europa is tot recordhoogte gestegen (Bron: ICE)

Crisis dreigt op oliemarkt

Novak waarschuwt dat Europa in grote problemen komt als ze Russische olie zal boycotten. Europa gebruikt per jaar ongeveer 500 miljoen ton olie, waarvan Rusland dertig procent levert. Dat is 150 miljoen ton olie plus 80 miljoen ton aan geraffineerde olieproducten. Ook deze volumes heeft Rusland volgens Novak altijd volgens contract geleverd. Hij waarschuwt voor grote problemen als Europese landen verder gaan dan een SWIFT blokkade en ook sancties zullen opleggen aan de oliehandel:

"Wij zien dat onze partners, handelaren, rederijen, banken en financiële instellingen onder enorme druk komen te staan. Ik zou willen benadrukken dat dergelijke verklaringen en acties de markt alleen maar in beroering zullen brengen. We hebben al olieprijzen van meer dan 130 dollar per vat gezien. Bovendien weet iedereen dat de door Rusland geleverde olie en petrochemische producten momenteel het meest concurrerend zijn op de Europese markt, met zijn uitgebreide pijpleidinginfrastructuur en maritieme logistiek. Het is duidelijk dat het afzien van Russische olie catastrofale gevolgen zal hebben voor de wereldmarkt. De prijsstijging zal onvoorspelbaar zijn, tot 300 dollar per vat, of zelfs meer."

Geen draagvlak

De Amerikaanse regering wil de Russische olie volledig boycotten, maar kan op weinig steun rekenen in Europa. De Amerikaanse president Biden hield maandag een videoconferentie met de regeringsleiders van Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk, maar die waren geen voorstander van het plan. Duitsland heeft volgens bondskanselier Scholz als grootste afnemer van Russische olie geen alternatief voorhanden. Ook Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk kunnen niet op korte termijn uitwijken naar alternatieven.

Eind vorige week kwam Shell nog negatief in het nieuws toen bleek dat ze toch een lading Russische olie had gekocht. In een verklaring schreef de energiegigant dat ze geen andere optie had, omdat alternatieve leveranciers niet op tijd konden leveren. Het is tekenend voor de krapte in de energiemarkt en grote Europese afhankelijkheid van olie en gas uit Rusland. Het lijkt er dus op dat de Verenigde Staten alleen staan in hun voorstel om Russische olie te boycotten.

https://www.youtube.com/watch?v=o_avKxu4yBo

Frank Knopers

Frank Knopers

Frank Knopers studeerde bedrijfswetenschappen aan de Universiteit Twente in Enschede en behaalde een Master in Financial Management met een onderzoek naar de effectiviteit van waardebeleggen (value investing) in Nederland. Sinds het uitbreken van de financiële crisis is Frank zich gaan verdiepen in het geldsysteem en de goudmarkt.

Lees alles van Frank Knopers »