De Bank of Japan gaat onbeperkt staatsobligaties opkopen om de rente omlaag te brengen. Dat maakte de gouverneur van de centrale bank, Haruhiko Kuroda, na sluiting van de beurs bekend. De centrale bank zal net zoveel 10-jaars staatsobligaties opkopen als nodig is om de rente op maximaal 0,25% te houden. Daarmee reageert ze op de toenemende speculatie op een verdere rentestijging.
De Japanse centrale bank kondigde in 2016 al een beleid van yield curve control aan, wat betekent dat ze naast de korte rente ook de lange rente actief wil sturen. Door obligaties op te kopen probeert ze de rente op een bepaald niveau te houden, maar dat begint steeds lastiger te worden. De laatste maanden is de marktrente wereldwijd namelijk flink opgelopen. Enerzijds door hoge inflatie, anderzijds door verwachte renteverhogingen door centrale banken.
Japanse staatsschuld
Zo is de Japanse 10-jaars rente de afgelopen drie maanden omhoog geschoten, van ongeveer 0,05% naar bijna 0,25%. En dat is een gevaarlijke ontwikkeling in een land waar de staatsschuld ruim 250% van het bbp bedraagt. Blijft de lange rente stijgen, dan betekent dat op termijn veel hogere rentelasten voor de Japanse overheid. Ook betekent een rentestijging dat de waarde van alle Japanse staatsleningen daalt.
De centrale bank moest haar inzet dus wel verhogen om het vertrouwen van de markt te behouden. Het is een gevaarlijk spel, want de Bank of Japan zet zich hiermee nog verder in de hoek als buyer of last resort. Als beleggers speculeren op een verdere rentestijging moet de Bank of Japan steeds meer schuldpapier opkopen om de rente onder controle te houden. Lukt dat niet, dan verliest ze haar geloofwaardigheid.
De Bank of Japan heeft de laatste jaren veel obligaties opgekocht
Bank of Japan grijpt in
Dit verklaart ook waarom de Japanse centrale bank geen plannen heeft om haar ruime monetaire beleid bij te stellen. Waar de Federal Reserve en de ECB nog een renteverhoging kunnen overwegen is dat in Japan zo goed als uitgesloten. De rente kan en mag niet omhoog, daarvoor is de Japanse schuldenberg simpelweg te groot.
De hoge inflatie zet centrale banken wereldwijd onder druk. De Federal Reserve en de ECB hebben al laten doorschemeren dat ze de rente willen verhogen, waardoor de markt haar ogen richt op de Bank of Japan. De timing van deze nieuwe maatregel is opvallend, want die valt voor een lang weekend op de Japanse beurs en voor het inflatiecijfer in de VS bekend wordt gemaakt. Blijkbaar wil de Japanse centrale bank de markt geruststellen voordat de handel maandag weer van start gaat. Maar de vraag is of dit gaat lukken.
